Skip to main content

VAN MOOI EN LELIJK, LEUK EN JAMMER

Ik hoorde vandaag iemand vertellen wat hij zo leuk vindt aan kunst. Hij zei : “kunst is een kwestie van smaak. Wat ik mooi vind, vind jij misschien heel lelijk en andersom. En dat mag gewoon, je mag vinden wat je wil van kunst”.

Nu mag je in Nederland overal wat van vinden en dat vind ik dan weer heel leuk van Nederland. Ik mag een koning leuk vinden, of stom of overbodig. Ik mag een God leuk vinden, of stom of overbodig. Ik mag Rutte leuk vinden, Samsom, Teeven of Bussemaker. Ik mag ze allemaal ook stom vinden, of een paar. Er zijn geen objectieve criteria toe te passen op zaken als smaak, politiek of religie. We vinden namelijk allemaal iets en allemaal iets anders. Dat is leuk. Maar zelfs de basisvraag of iets goed of kwaad is, is niet objectief te beantwoorden. En dat vind ik dan weer jammer.

Ik werd vanmorgen geconfronteerd met een filmpje op FB wat in mijn beleving toch tamelijk objectief het kwaad in beeld bracht. Op het filmpje was te zien hoe vijftal mannen, ergens op het platteland in een land in Afrika, eerst hardhandig met stokken werd geslagen, vervolgens weliswaar meer dood dan levend, maar nog altijd levend en beseffend, in een greppel werd geduwd, overdekt werd met droge takken en in brand werden gestoken. Ze probeerden hun noodlot zo goed en zo kwaad als het ging nog te ontvluchten door op hun gebroken ledematen uit de greppel te kruipen maar ze werden teruggedrongen in de greppel en we konden zien hoe zij levend verbrandden. Toen moest het nog half acht worden. Voor mij was het duidelijk : dit is het kwaad. Maar kennelijk werd dat oordeel niet gedeeld door een honderdtal dorpsgenoten van de beulen die er omheen stonden en zwijgend zagen hoe de machteloze mannen hun laatste minuten ingingen. Onder die honderd mensen veel kinderen en vrouwen. Er werd niet geschreeuwd, niet geprotesteerd. De toeschouwers wendden hun hoofden niet af, sterker nog, ze verdrongen elkaar voor de beste positie om niets te hoeven missen van het gruwelijke spektakel. Een van de aanwezigen heeft het dus gefilmd. Zwijgend en met rustige hand. Zelfs de slachtoffers waren stil in hun zinloze verzet. Het enige dat je hoorde was het gekreun van de beulen en de aanmoedigingen die zij elkaar toeriepen. Voor hen en de mannen vrouwen en kinderen die er omheen stonden was dit acceptabel. Er was onder hen niemand die de noodzaak voelde om “goed te doen” en in te grijpen. Voor hen waren de slachtoffers dus kennelijk “het kwaad” en die rangschikking in moraal maakte dat de vijf mannen kansloos waren vanaf het eerste moment.

Degene die het filmpje plaatste op FB heeft het inmiddels weer verwijderd. Te schokkend? Te confronterend? Te zinloos?

Ik heb een aantal dagen geleden tegen mijn zoon gezegd dat hij altijd zelf moet blijven nadenken. Nooit domweg bevelen opvolgen maar altijd alles langs de lat van je eigen geweten blijven leggen en op basis daarvan je keuze bepalen en handelen. Ik was er van overtuigd dat dat uiteindelijk de oplossing is voor het uitbannen van het kwaad. Maar nu realiseer ik me dat ik voorbij ben gegaan aan een basisvoorwaarde : je moet kunnen nadenken. Ergens moet je geleerd hebben wat goed is en wat kwaad. De kleuters, kinderen en adolescenten die om de greppel in het filmpje stonden toe te kijken hebben een heel ander idee van het begrip kwaad dan mijn kinderen. Bij hen is de basis van het begrip van wat goed is en wat kwaad, al subjectief ingevuld. Net zoals die basis bij mijn eigen kinderen al is vastgelegd. Ik ben natuurlijk verbijsterd door de wreedheid en gruwelijkheid van de beelden. Maar ik ben nog meer van slag door het feit dat de begrippen “goed” en “kwaad” zo interpretabel zijn. Ik heb altijd gedacht dat het goed “nature” was en het kwaad “nurture”. Dan zou het goed overwinnen, hoe dan ook. Nu weet ik het even niet meer. En dat is jammer.

ziggyklazes.nl

journalistieke producties

https://ziggyklazes.nl
KvK: 343 56 804


Get in touch!

E-mail: info@ziggyklazes.nl
Tel: 06 54 21 88 13